1. Temel Fiziksel Özellikler
1.1. Kuru aküler içinde sıvı asit, su vb. elektrolit yoktur, bunun
yerine jöle kıvamındahareketsiz elektrolit vardır. Normal şartlarda,
hatta delinse dahi dışarıya bir sızıntı olmaması icapeder.
1.2. Kuru akülerin dış kabı temamen kapalıdır ve açılabilir,
kapağıyoktur. Dolayısıyle herhangi bir sebeple, kapak benzeri
emniyet tapalarının AÇMAK İÇİN ZORLANMAMASI gerekmektedir.KURU
AKÜLERİN DIŞ KABI HERHANGİ BIR NOKTADAN AÇILDIĞI TAKDİRDE, AKÜ TAMİR
EDİLMEYECEK ŞEKİLDE HASAR GÖREBİLİR.>
1.3.Kuru akülerin her hücresinde, hücreyi atmosferden ayıran bir
emniyet tapası vardır. İç basınç 0.08 Bar seviyesini geçtiğinde,
içeride oluşan gaz, tapalar açılarak dışarı sızar..
2. Akülerin Depolanması
Kuru akülerin kendi kendine boşalma oranı çok düşüktür. Tam şarjlı
ve yeni BİR KURU AKÜ ORTALAMA 20 C ORTAM SICAKLIĞINDA 16 AY ŞARJ
ETMEDEN SAKLANABİLİR. Bu süre sonunda % 50 kapasiteye düşen akü
sorun yaratmadan kullanılabilir.BU ORTALAMA SICAKLIĞI 30 DERECE İSE
AKÜLER EN FAZLA 10 AY, 40 DERECE İSE 5 AY BEKLETİLEBİLİRLER. Bu
süreler sonunda akülerin şarj edilip, depolamaya o şekilde devam
edilmesi gerekir.
3. Akülerin şarjı (Doldurma)
3.1. Kuru aküler herhangi kaliteli bir kurşun-asitli akü şarj
redresörü ile şarj edilebilirler.Ancak tavsiye edilen, SABİT VOLTAJ
KAYNAĞI REDRESÖRLER, hatta tercihen I-U KARAKTERİSTİĞİ İLE ÇALIŞAN
SABİT AKIM / SABİT VOLTAJ KAYNAĞI REDRESÖRLER kullanılmasıdır.I-U
şarjörlerde, aküler boş iken şarj akımı otomatik olarak belli
seviyede sabit tutulur, akü doldukça voltajı yükselir, daha sonra
voltaj yükselmesi durur ve sabit kalır, bu sefer de akü doldukça
çektiği akım düşer.
3.2. Kuru akülerin İDEAL ŞARJ GERİLİMİ 20 C’DE HÜCRE BAŞINA 2.3
VOLT’TUR,yani 12 Volt’luk bir akü için şarj gerilimi
13.8 Volt’tur.ORTAM ISISI 30 C İSE BU GERİLİM 13.5 VOLT’A, 40 C İSE
13.3 VOLT'A DÜŞÜRÜLMELİDİR.
3.3. Şarj voltajı düzgün ve temiz olmalı, DC voltajı üstündeki
salınımlar 12 Volt’luk akü şarjinda 0.18 Volt’u aşmamalıdır.
3.4. Boş bir akünün şarj süresi redresörün akım kapasitesi ve akünün
boşaltılma oranına göre, genellikle 3-4 saat ile 14-15 saat arasında
değişir.
4. Akülerin Deşarjı (Boşaltma)
4.1. Kuru akülerden, buroşürlerde belirtilen seviyede yüksek
akımları çekebilirsiniz. Kuru aküler stasyoner tipte olmalarına
karşılık motor start aküsü olarak da hizmet verebilirler. Ancak
çekilecek yüksek akımların, akü kutup başını zedelemeyecek düzeyi
aşmaması gerekmektedir (mesela: S tipi geçmeli kutup başlarında 16
amper sürekli).
4.2. Kuru aküler sulu akülerin aksine 0 (sıfır) Volt seviyesine
kadar boşaltılıp tekrar şarj edilebilirler ve bu şekildeki aşırı
deşarjdan önemli bir zarar görmezler.ANCAK, AŞIRI DEŞARJ OLMUŞ VEYA
B0Ş HALDEKİ BİR AKÜYÜ 1 HAFTADAN FAZLA (20 C’DE) ŞARJ ETMEDEN
BIRAKMAYINIZ.
4.3. Aküye zarar vermeden tam kapasiteyi kullanmak için dikkat
edilecek en düşük deşarj sonu gerilimleri 12 Volt'luk bir akü için
şunlardır:
1 saatten kısa sürede boşaltılıyorsa 5 - 9.5 Volt,
1-6 saat arasında boşaltılıyorsa 9.5- 10.2 Volt,
6-10 “ “ “ 10.2- 10.5 Volt,
10 saatten daha uzun süreli, yavaş deşarjlarda 10.5-10.8 Volt’tan
daha aşağı düşürülmemelidir.
4.4. Kuru aküler, çok sayıda doldur-boşalt döngüsü yapabilirler.
5. Bağlantılar
5.1. Kuru akünüzün kutup başı tipine bağlı olarak, kablo-akü arası
bağlantı pabuçları değişik tiplerdedir. Otomobil aküsü bağlantı
pabuçları yüksek akım çekilen uygulamalarda, somun/civata bağlantılı
kablo pabuçları genellikle ups v.b. uygulamalarda, sarı soketli
geçmeli tip kablo pabuçları az akım çekilen elektronik sistem
beslemelerinde kullanılır.Tüm bu akü-kablo bağlantılarında esas
olan, bağlantının çok sıkı olarak yapılmasıdır. GEVŞEK BAĞLANTILAR
AKÜNÜZE ZARAR VEREBİLİR.
5.2. Kuru aküler istenildiği kadar SERİ ve sulu akülerden farklı
olarak istenildiği kadar PARALEL bağlanabilirler.Akü-akü arası
bağlantıların kalın kesitli kablolarla, uygulamaya göre tercihan
35-95 mm kesitli kablolarla yapılması tavsiye edilir.
5.3. Seri veya paralel gruplar tercihan imalat tarihi yakın
akülerden yapılmalıdır.YABANCI MARKA VEYA TİPTE AKÜ, ÖZELLİKLE SULU
AKÜ İLE SERİ VE/VEYA PARALEL BAĞLANTI YAPILMAMALIDIR, KURU akünüz
zarar görebilir.
6. Nakliye Kuru akülerinizi uçak dahil her türlü
vasıta ile, sarsıntıdan korkmadan, her pozisyonda taşıyabilirsiniz.
Kutup başlarının ezilmesini ve akülerin delinmesini, ezilmesini
önleyecek bir paketleme yeterlidir. Aküler her yerde her pozisyonda
kullanılmasına rağmen, ŞARJSIZ AKÜLERİ BAŞAŞAĞI NAKLETMEYİNİZ,
elektrolit yumuşamış olacağından arzu edilmeyen bir sızıntı
olabilir.
7. Montaj, Devreye Alma, Kontrol
7.1. Bağlantıları cihazdan aküye doğru yapınız.
7.2. BAĞLANTILARIN (+), (-) doğruluğunu, sıkılığınıkontrol ettikten
sonra şarj cihazına ve/veya yüke yol verebilirsiniz. AKÜNÜZ NORMAL
ŞARTLAR ALTINDA FABRİKASYON OLARAK ŞARJLIDIR, SU-ASİT V.B. İLAVESİ
İLE, İLK ŞARJ GEREKTİRMEZ.
7.3. Akünüz sağlam ve şarjlı ise, amp-saat kapasitesinin üstündeki
yüklerde bile önemli bir voltaj çökmesi meydana gelmemelidir.Yüke
bağlandığında, bağlantıdan önce 13 Volt’lar civarında olan voltaj,
aniden 7-8 Volt’lar civarına düşüyorsa, akünüz arızalı olabilir.
7.4. Şarj sırasında ve normal yük altında, bir seri veya paralel
dizi içerisindeki aküler aynı voltaj seviyesinde olmalıdırlar.Seri
bağlı akülerden oluşan dizilerde aküleri ayırmadan şarj altında,
paralel bağlı akülerden oluşan dizilerde aküleri ayırdıktan sonra
boşta, teker teker akü gerilimleri ölçüldüğünde, 12 Volt’luk
akülerin gerilimleri arasındaki fark 1-2 Voltlu geçmemelidir. Bu
şekildeki bir ölçümde, diğerlerinden voltaj açısından çok farklı
görülen aküler dizisinden çıkarılmalıdır.
7.5.Akünüzü temiz tutmaktan, aşırı sıcağa maruz kalmasını önlemekten
başka yapmanız gereken bir bakım işlemi yoktur. SU, ASİT İLAVESİ
KESİNLİKLE MÜMKÜN DEĞİLDİR. Kutup başıtemizliği diye bir husus
yoktur.